Op 16 maart hebben wij een nieuwe gemeenteraad gekozen. Een raad die tijdens de verkiezingscampagne met geen woord repte over een fusie. Integendeel — zij beloofde ons juist iets moois.
Maar wat blijkt? Al vóór de verkiezingen was achter gesloten deuren besloten om onze prachtige gemeente op te heffen en over te dragen aan Hilversum. Waarom?
Waarom zou je zo'n mooie, zelfstandige gemeente zomaar weggeven?
Een veelgehoord geluid onder onze inwoners is dat het bestuur zichzelf volstrekt ongeschikt heeft getoond. Men krijgt het niet eens voor elkaar om een gemeente als de onze fatsoenlijk te besturen. En wat is dan de oplossing? De gemeente opheffen?
De vermeende voordelen van zo’n besluit?
Die zouden er zijn, zeggen ze. Maar we moeten ze wel op hun woord geloven — dezelfde mensen die nu, zonder inspraak, ons dorp aan Hilversum cadeau doen.
De OZB zou omlaag gaan, met een paar tientjes per maand. Lekker toch? Maar hoe lang blijft dat zo?
Gelooft u werkelijk dat de inwoners van Hilversum op de lange termijn willen blijven betalen voor onze natuur en voorzieningen? Tot de eerstvolgende verkiezingen misschien.
Daarna krijgen wij de rekening gepresenteerd:
Is dat het waard?
En alsof het nog niet wranger kan: nu de fusie stilletjes is doorgedrukt, blijkt onze gemeente ineens over een enorm begrotingsoverschot te beschikken.
Wij gaan dus zélf betalen voor onze eigen 'korting' op de OZB — en raken ondertussen het meest kostbare kwijt wat we hebben: onze dorpen.
Doe mee met DorpVoorDorp
Gezelligheid, eigenbestuur en
vertrouwen in de toekomst
Energie
Het idee van windmolens spreekt tot de verbeelding en roept beelden op van onze Hollandse glorie. Toch is het traditionele, charmante molentje veranderd in een moderne toren van soms wel 320 meter..
Asiel
Natuurlijk willen we allemaal barmhartig zijn, maar soms voelt het alsof de grenzen van wat een gemeenschap kan dragen, bereikt zijn. In zulke gevallen is het belangrijk om samen naar passende oplossingen te zoeken.
Huisvesting
Wonen in je dorp is als kind heerlijk, als tiener soms wat saai, maar als volwassene kom je er vaak met plezier weer terug. Tenminste, als daar nog plek voor is.
Het idee van windmolens spreekt tot de verbeelding en roept beelden op van onze Hollandse glorie. Toch is het traditionele, charmante molentje veranderd in een moderne toren van soms wel 320 meter hoog.
Met knipperende lichten, draaiende wieken en geluid dat in sommige gevallen voor overlast zorgt, hebben deze windmolens een flinke impact op de omgeving — voor mens én dier.
Wij vinden duurzaamheid belangrijk, maar daar hoort ook aandacht bij voor leefbaarheid en een eerlijke afweging van kosten en baten, zowel financieel als op het gebied van CO₂-reductie.
In specifieke situaties, bijvoorbeeld als de molens worden ingezet voor de productie van waterstof, kan het zeker rendabel zijn.
Maar in onze dorpen lijkt dat geen goede oplossing.
Natuurlijk willen we allemaal barmhartig zijn, maar soms voelt het alsof de grenzen van wat een gemeenschap kan dragen, bereikt zijn. In zulke gevallen is het belangrijk om samen naar passende oplossingen te zoeken.
De aankondiging van een asielcentrum voor 350 mannen — grotendeels met een kleine kans op een verblijfsstatus — in een Natura2000-gebied, met zelfs de optie tot uitbreiding naar 700 plekken, riep veel emoties op. Hier, en in veel andere gemeenten.
Wij geloven dat dorpen en kleinere gemeenschappen zelf zeggenschap moeten hebben over het aantal opvangplekken en de manier waarop mensen worden opgevangen.
Alleen dan blijft er draagvlak — en ruimte voor echte menselijke aandacht.
Wonen in je dorp is als kind heerlijk, als tiener soms wat saai, maar als volwassene kom je er vaak met plezier weer terug.
Tenminste — als daar nog plek voor is.
DorpVoorDorp wil zich inzetten om de lokale bevolking voorrang te geven op de woningmarkt.
Dit kan onder meer door afspraken te maken met woningcorporaties, maar ook door specifieke woningtypes te bouwen die als koopwoning voor dorpsbewoners beschikbaar blijven.
Zo zorgen we ervoor dat jongeren kunnen blijven, gezinnen zich kunnen vestigen en het dorp zijn eigen kracht behoudt.
DorpVoorDorp is opgericht omdat wij zagen dat de gemeente niet meer in staat is om te denken vanuit jou: de inwoner van je dorp. En dat terwijl het zó eenvoudig kan zijn. Zodra je met elkaar spreekt, weet je al snel wat wel en niet verstandig is in een dorp en waar je de prioriteiten moet leggen. Die kennis van onze dorpsbewoners is een waardevolle schat. Die moeten we koesteren en inzetten voor onze dorpen.
Grote onrust en het democratisch tekort Voorbeelden van besluiten die tot grote onrust hebben geleid of dat nog gaan doen: • 30 km/u, zoals in Weesp • Asielopvanglocaties • Betaald parkeren • Windmolens • OZB • Onderwijs • ...en meer De gemeente zou een samenwerkingsorgaan moeten zijn, géén technocratische zelfverheffing waarbij de burger wordt gezien als probleem in plaats van oplossing. Nu leidt hun incompetentie ertoe dat ze onze dorpen weggeven, in plaats van zelf op te stappen.
Nieuw vertrouwen
Alles moet groot, groter, grootst. De enige ogenschijnlijk logische weg naar een oplossing lijkt vaak een fusie...
Structuur
Dorpsraden bestaan uit een voorzitter en maximaal vijf leden. Ze zijn er om beleid uit te voeren...
Dienstbaarheid
De gemeenteraad blijft zoals hij is: er zijn verkiezingen, er wordt een coalitie gevormd...
Alles moet groot, groter, grootst. De enige ogenschijnlijk logische weg naar een oplossing lijkt vaak een fusie of het samengaan van verschillende organen.
Hoewel dit op het eerste gezicht een rationele analyse lijkt, is het in de praktijk vaak onjuist.
Wat is het probleem?
Wanneer organisaties of afdelingen worden samengevoegd, ontstaat er op bepaalde vlakken inderdaad meer synergie, wat tot een efficiëntere werkwijze kan leiden.
Echter…
Tegelijkertijd wordt er doorgaans een extra managementlaag toegevoegd, waardoor de beoogde winst vaak weer teniet wordt gedaan. Bovendien nemen de behoefte aan controle, rapportages
en overlegmomenten aanzienlijk toe. Eventuele voordelen die aanvankelijk zijn behaald, verdwijnen daardoor meestal snel.
Daar komt bij dat het werken bij — of contact hebben met — een grote, logge organisatie vaak als minder prettig wordt ervaren.
Kleinere organisaties zijn doorgaans wendbaarder, kunnen zich beter aanpassen aan de wensen van — in dit geval — de burger, en zijn in staat om eenvoudiger mee te bewegen met de tijd.
Dorpsraden bestaan uit een voorzitter en maximaal vijf leden. Ze zijn er om beleid uit te voeren dat op dorpsniveau haalbaar is.
Dit doen zij door bedrijven in te schakelen, vrijwilligers aan te sturen of zelf actief taken te organiseren. Zij brengen de gemeente terug naar het dorp.
Dorpsraden fungeren als contactpunt voor inwoners die vragen hebben of voorstellen willen doen. Ook zijn zij een centraal punt voor het uitwisselen van contacten, bijvoorbeeld voor kinderopvang, stageplaatsen, vrijwilligerswerk en het onderhoud van de leefomgeving.
Dorpsraden zijn de ontbrekende schakel. Zij brengen de democratie terug naar het niveau waar die thuishoort: het dorp. Dit is ook het enige niveau waarop democratie écht werkt. Zodra de schaal te groot wordt, gaan andere belangen een rol spelen – zoals carrièrekansen, macht en aanzien.
Door de democratie op dorpsniveau te organiseren, blijft het eerlijk en oprecht.
Bindende invloed
De dorpsraden kunnen referenda uitschrijven over kwesties die grote impact hebben op het dorp. Voorbeelden hiervan zijn: de aanleg van nieuwe wegen, plaatsing van windmolens, woningbouw, asielopvang en besluiten over ruimtelijke ordening.
Dorpsraden hebben beslissingsrecht, mits hun besluiten gedragen worden door de inwoners. Om dit te waarborgen, worden open vergaderingen gehouden en zijn er vaste momenten waarop bewoners in gesprek kunnen gaan met de raad.
Verantwoordelijkheid en tegenmacht
Dorpsraden hebben bovendien de bevoegdheid om een wethouder weg te sturen als deze niet goed functioneert, of zelfs om nieuwe verkiezingen uit te roepen wanneer de visie van de gemeente en die van de dorpsraden haaks op elkaar staan.
Dit kan na een speciale vergadering waarin ten minste tweederde van alle dorpsraden vóór de motie stemt.
De gemeente stelt dan een nieuwe wethouder aan, of – in het geval van verkiezingen – organiseert de verkiezing van een nieuwe gemeenteraad.
Deze gemeenteraad kan op haar beurt ook leden van dorpsraden wegsturen die disfunctioneren.
Gedeelde macht is versterkte samenwerking
Door de macht op deze manier te verdelen, worden samenwerking en onderling luisteren geen keuze, maar een noodzakelijkheid.
De gemeenteraad blijft zoals hij is: er zijn verkiezingen, er wordt een coalitie gevormd en er wordt algemeen beleid vastgesteld.
Er worden wethouders aangesteld die actief zijn binnen hun eigen beleidsdomeinen.
Gemeentelijke taken – zoals het uitgeven van paspoorten, het beheren van financiële stromen, de goedkeuring van subsidies en uitkeringen, de juridische uitwerking van aanbestedingen en meer – worden uitgevoerd door het werkbedrijf, onder aansturing van de betreffende wethouders.
Tot zover weinig nieuws.
Wat wél nieuw is, is dat niet langer wordt ingezet op schaalvergroting maar juist op schaalverkleining.
Waar nodig wordt uiteraard de samenwerking gezocht met andere gemeenten of organisaties. Een mooi voorbeeld zijn de BEL-gemeenten, waar het model van DorpvoorDorp op is geïnspireerd: Blaricum, Laren en Eemnes zijn zo zelfstandig én efficiënt.
Het beleid en de verantwoordelijkheid blijven in handen van de gemeente, maar wanneer efficiëntievoordelen te behalen zijn, kan er gemeenteoverstijgend worden gehandeld – of juist bewust worden verkleind.
Om het beleid en de besluitvorming dichter bij de burger te brengen, worden dorpsraden ingesteld. Deze raden nemen bepaalde taken over van de wethouders en passen deze toe op dorpsniveau.
Hoe ziet dat er in de praktijk uit?
Als er beleid wordt gemaakt rondom duurzaamheid, dan is het van groot belang dat de inwoners van het dorp daarover beslissen – niet de gemeente of het Rijk.
Wel of geen windmolens, zonnevelden of de overstap van gas: dit soort besluiten wordt voorgelegd aan de inwoners via een referendum. De uitkomst van dat referendum is bindend.
Ook op andere terreinen is het dorpsniveau zeer geschikt. Denk aan de re-integratie van mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt: de juridische verantwoordelijkheid ligt bij de wethouder, maar de uitvoering kan het best lokaal worden georganiseerd.
Juist in het dorp zitten de mensen die kunnen ondersteunen of iemand een plek kunnen bieden om opnieuw te beginnen.
Dit principe – doen waar je goed in bent – kan worden toegepast op kinderopvang, onderwijs, aanleg en onderhoud van groen en natuur, en nog veel meer.
De taak van de gemeenteraad is het faciliteren van de dorpsraden, het uitvoeren van gemeentelijke taken en het fungeren als regisseur ten opzichte van het werkbedrijf.